“คุณหมอคะ แม่เจอข่าว เขาบอกว่าเชื้อไวรัสอะดีโนกำลังระบาด มันคือเชื้ออะไรเหรอคะ”
“คุณหมอคะ ลูกของเพื่อนบ้านมีไข้สูง มาหาหมอแล้วเจอว่าติดเชื้อไวรัสอะดีโน มันคืออะไร เป็นโรคใหม่หรือเปล่าคะ”
ไวรัสอะดีโน (Adenovirus) เชื้อโรคชื่อไม่คุ้นหู เชื้อนี้คืออะไร อันตรายแค่ไหน วันนี้เราจะมาเล่าให้ฟัง
ก่อนอื่นต้องขอบอกว่า เชื้อไวรัสอะดีโน เป็นหนึ่งในเชื้อไวรัสที่มีมานานแล้ว มีการระบาดเป็นระยะ ไม่ใช่เชื้ออุบัติใหม่แต่อย่างไร เพียงแค่ในปัจจุบัน เรามีเทคโนโลยีการตรวจจับเชื้อที่ดีมากขึ้น ทำให้เราสามารถจับเชื้อได้มากขึ้นกว่าเมื่อก่อน โดยข้อมูลการสำรวจพบว่าประชากรวัยเด็กจะตรวจพบหลักฐานของการเคยติดเชื้อ ไวรัสอะดีโนสายพันธุ์ 1, 2, 5 มากถึง 40-60%
อาการของการติดเชื้อไวรัสอะดีโน (Adenovirus)
ไวรัสอะดีโนถูกค้นพบครั้งแรกในปี 1953 โดยนักไวรัสวิทยา ด็อกเตอร์ Wallace Rowe โดยพบจากเนื้อเยื่อต่อมอะดีนอยด์ (ต่อมน้ำเหลืองที่อยู่ด้านหลังโพรงจมูก) ทำให้ไวรัสนี้ถูกตั้งชื่อว่า ไวรัสอะดีโน แต่ในความเป็นจริงแล้วไวรัสชนิดนี้พบการติดเชื้อได้ในหลายระบบ โดยระบบที่พบบ่อยได้แก่
- ระบบทางเดินหายใจ : ผู้ป่วยจะมีอาการ ไอ น้ำมูก ไหล เจ็บคอ ตาแดง
- ระบบทางเดินอาหาร : ผู้ป่วยจะมีอาการถ่ายเหลว อาเจียน ปวดท้อง
นอกจากนี้ผู้ป่วยมักมีไข้ร่วมกับอาการตามระบบที่มีการติดเชื้อ โดยมีระยะเวลาเฉลี่ยของไข้อยู่ที่ 5-6 วัน
เชื้อไวรัสอะดีโนเป็นเชื้อที่ก่อโรคพบได้ทุกกลุ่มอายุ แต่จะพบบ่อยใน เด็กอายุระหว่าง 6 เดือนถึง 5 ปี และมีโอกาสเกิดโรครุนแรงได้ในเด็กที่อายุน้อยกว่า 1 ป
การติดต่อของเชื้อไวรัสอะดีโน (Adenovirus)
การติดต่อของไวรัสอะดีโนส่วนใหญ่เกิดจาก การสูดหายใจเอาละอองน้ำมูก หรือเสมหะที่ปนเปื้อนเชื้อเข้าไป และติดต่อได้จากการสัมผัสเชื้อจากผิวสัมผัสต่างๆ รวมถึงการรับประทานอาหาร และน้ำที่มีการปนเปื้อนของเชื้อ
จะทราบได้อย่างไรว่าติดเชื้อไวรัสอะดีโน (Adenovirus) ?
ในผู้ป่วยที่มีอาการในระบบทางเดินหายใจ หรืออาการทางตา สามารถตรวจหาเชื้อได้จากการป้ายจมูกและคอ (Swab test)
ในผู้ป่วยที่มีอาการในระบบทางเดินอาการ สามารถตรวจหาเชื้อได้จากการเก็บอุจจาระส่งตรวจ
การรักษาหลังติดเชื้อไวรัสอะดีโน (Adenovirus) ?
การรักษาหลักของโรคติดเชื้ออะดีโนไวรัส คือ การรักษาตามอาการ เนื่องจากเชื้ออะดีโนไวรัส จะแตกต่างจากเชื้อไข้หวัดใหญ่ หรือโควิด คือ ไม่มียาต้านเชื้อไวรัสโดยเฉพาะ ส่วนยาฆ่าเชื้อแบคทีเรียนั้น ไม่สามารถใช้รักษาเชื้อตัวนี้ได้เช่นกัน
การรักษาตามอาการเช่น การให้น้ำเกลือเมื่อผู้ป่วยรับประทานอาหารได้น้อย การพ่นยา ดูดเสมหะ หรือให้ออกซิเจน เมื่อผู้ป่วยมีการติดเชื้อที่ปอด การให้ยาลดไข้ และเช็ดตัว เมื่อผู้ป่วยมีไข้ เป็นต้น
การป้องกันเชื้อไวรัสอะดีโน (Adenovirus) ?
เช่นเดียวกับเชื้อโรคอื่นๆ วิธีป้องกันการติดเชื้อไวรัสอะดีโนที่ดีที่สุด คือ การสอนให้เจ้าตัวน้อยล้างมือให้ถูกวิธี ล้างมือบ่อยๆ ด้วยน้ำและสบู่ หรือแอลกอฮอล์เจล การรักษาความสะอาดเครื่องใช้ภายในบ้าน รวมถึง การหลีกเลี่ยงการสัมผัสใกล้ชิดผู้ป่วย
ขอบคุณข้อมูลจาก นพ.วิษณุ กิตติอาภรณ์พล
กุมารแพทย์ อนุสาขากุมารเวชศาสตร์ทารกแรกเกิดและปริกำเนิด รพ.กรุงเทพพัทยา
แหล่งอ้างอิง
Red Book: 2021–2024 Report of the Committee on Infectious Diseases By: Committee on Infectious Diseases, American Academy of Pediatrics, David W. Kimberlin, MD, FAAP
Wun-Ju Shieh, Human adenovirus infections in pediatric population – An update on clinico–pathologic correlation, Biomedical Journal, Volume 45, Issue 1, 2022
Ruuskanen O, Meurman O, Sarkkinen H. Adenoviral diseases in children: a study of 105 hospital cases. Pediatrics. 1985
Hsiu-Lin Chen, Respiratory Adenoviral Infections in Children: A Study of Hospitalized Cases in Southern Taiwan in 2001–2002. Journal of Tropical Pediatrics. 2004
Xue-Hua Xu, Analysis of mortality risk factors in children with severe adenovirus pneumonia: A single center retrospective study. Taiwan Pediatric Association 2022
ข่าวหมอเจ้าของเพจดัง เตือนอะดีโนไวรัสระบาด วันเดียวตรวจ 6 เคส พบเชื้อทุกคน (ch7.com)
ATS – American Thoracic Society
